สำนักงานอัยการคดีเยาวชนและครอบครัวจังหวัดศรีสะเกษ

หลักการและระเบียบในการดำเนินคดีเด็กและเยาวชน              

หลักการและระเบียบในการดำเนินคดีเด็กและเยาวชน
หลักการดำเนินคดีอาญา

การดำเนินคดีอาญาที่เด็กหรือเยาวชนมีส่วนเกี่ยวข้องนั้น พนักงานอัยการต้องคำนึงถึงการคุ้มครองสวัสดิภาพและอนาคตของเด็กหรือเยาวชนเป็นสำคัญ ตามนัยระเบียบกรมอัยการว่าด้วยการดำเนินคดีของพนักงานอัยการ ข้อ 175

ระเบียบและคำสั่งที่ใช้ในการดำเนินคดีอาญา                                                                                                                  
 ระเบียบและคำสั่งที่ใช้ในการดำเนินคดีอาญาเด็กหรือเยาวชนเป็นไปตามระเบียบกรมอัยการว่าด้วยการดำเนินคดีอาญาของพนักงานอัยการ พ.ศ. 2547 หมวดที่ 8 และตามคำสั่งหรือหนังสือเวียนสำนักงานอัยการสูงสุดที่ออกเป็นคราว ๆ

ผู้ต้องหาเป็นเด็กหรือเยาวชน
            “เด็ก” หมายความว่า บุคคลอายุยังไม่เกิน 15 ปีบริบูรณ์
            “เยาวชน” หมายความว่า บุคคลอายุเกิน 15 ปีบริบูรณ์ แต่ยังไม่ถึง 18 ปีบริบูรณ์ ( พ.ร.บ.จัดตั้งศาลเยาวชนฯ มาตรา 4)

ข้อสังเกต
             1. กรณีเด็กอายุไม่เกิน 10 ปี กระทำความผิดอาญา ไม่ต้องรับโทษ
                 2. กรณีอายุครบ 18 ปีบริบูรณ์ ไม่ถือว่าเป็นเยาวชน

การนับอายุของเด็กหรือเยาวชน
             การนับอายุของบุคคลให้เริ่มนับแต่วันเกิด ในกรณีที่รู้ว่าเกิดเดือนใด แต่ไม่รู้วันเกิดให้นับวันที่ 1 แห่งเดือนนั้น เป็นวันเกิด แต่ถ้าพ้นวิสัยที่จะหยั่งรู้เดือน และวันเกิดของบุคคลใด ให้นับอายุบุคคลนั้น ตั้งแต่วันต้นปีปฏิทิน ( วันที่ 1 มกราคม ) ซึ่งเป็นปีที่บุคคลนั้นเกิด (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 16)

การสอบสวนเด็กหรือเยาวชน
             การสอบสวนในคดีที่ผู้ต้องหาเป็นเด็กหรือเยาวชนให้ถืออายุไม่เกิน 18 ปี ในวันที่พนักงานสอบสวนแจ้งข้อหา (ไม่ใช่เจ้าพนักงานจับกุมแจ้งข้อหา)ส่วนการที่เด็กหรือเยาวชนกระทำผิดขณะอายุไม่เกิน 18 ปีแต่วันที่แจ้งข้อหาเด็กมีอายุเกิน 18 ปี การสอบสวนก็ไม่ต้องดำเนินการตามมาตรา 134/2 และ มาตรา 133 ทวิ แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาการสอบสวนพยานซึ่งเป็นเด็กและเยาวชนจะต้องดำเนินการตามมาตรา 133 ทวิการสอบสวนผู้ต้องหาซึ่งเป็นเด็กและเยาวชน จะต้องดำเนินการตามมาตรา 134/2 แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

การสอบสวนที่ชอบด้วยกฎหมาย
มาตรา 133 ทวิ
ในคดีความผิด
              -เกี่ยวกับเพศ
              -เกี่ยวกับชีวิตและร่างกายอันมิใช่ความผิดที่เกิดจากการชุลมุนต่อสู้
              -เกี่ยวกับเสรีภาพ
              -กรรโชก ชิงทรัพย์ปล้นทรัพย์
              -ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยมาตรการในการป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี
              -ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยมาตรการในการป้องกันและปราบปรามการค้าหญิงและเด็ก
              -ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยสถานบริการ
              -ความผิดอื่นๆที่มีอัตราโทษจำคุก ซึ่งผู้เสียหายหรือพยานที่เป็นเด็กอายุไม่เกิน 18 ปีร้องขอ

การถามปากคำผู้เสียหายหรือพยานที่เป็นเด็กอายุไม่เกิน 18 ปี
              -พนักงานสอบสวนจะต้องดำเนินการโดยแยกกระทำเป็นส่วนสัดในสภาพที่เหมาะสม และมีบุคคลที่เด็กร้องขอนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห์ พนักงานอัยการ เข้าร่วมในการถามปากคำ
              -พนักงานสอบสวนต้องแจ้งให้ผู้เสียหายหรือพยานที่เป็นเด็กอายุไม่เกิน 18 ปีทราบถึงสิทธิดังกล่าวด้วย
              -ต้องมีการบันทึกภาพและเสียงที่สามารถนำออกถ่ายทอดได้อย่างต่อเนื่องไว้ด้วย
              -ในกรณีจำเป็นเร่งด่วนอย่างยิ่งซึ่งเป็นเหตุอันควรไม่อาจรอนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห์ บุคคลที่เด็กร้องขอและพนักงานอัยการเข้าร่วมในการถามปากคำ พร้อมกันได้ พนักงานสอบสวนต้องดำเนินการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 133 ทวิ วรรคท้าย

การสอบสวนผู้ต้องหาที่เป็นเด็กอายุไม่เกิน 18 ปี
            มาตรา 134/2 ให้นำบทบัญญัติใน มาตรา 133 ทวิมาใช้บังคับโดยอนุโลมนอกจากนี้ ในคดีที่ผู้ต้องหาเป็นเด็กอายุไม่เกิน 18 ปีในวันที่พนักงานสอบสวนแจ้งข้อหา ก่อนเริ่มถามคำให้การ พนักงานสอบสวนต้องถามผู้ต้องหาก่อนว่ามีทนายหรือไม่ ถ้าไม่มีให้รัฐจัดหาทนายความให้ (มาตรา 134/1)