สำนักงานอัยการคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายและการบังคับคดีจังหวัดตาก (แม่สอด)

ประวัติความเป็นมา

สำนักงานอัยการคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายและการบังคับคดีจังหวัดตาก (สาขาแม่สอด)

สำนักงานอัยการจังหวัดแม่สอดเปิดทำการเมื่อปี ๒๔๗๙ สมัยนายประพันธ์ ระเบง เป็นอัยการจังหวัดคนแรกโดยใช้สถานที่บนที่ว่าการอำเภอแม่สอด เป็นที่ทำการ จนปี พ.ศ.๒๕๑๙ ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารใหม่ เป็นอาคารคอนกรีต ๒ ชั้น ตั้งที่ ถนนอติโพธิ์ ตำบลแม่สอด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ติดกับศาลจังหวัดแม่สอด งบประมาณก่อสร้าง ๔๐๐,๐๐๐ บาท ในสมัยนายประพันธ์ หรรษคุณาฒัย เป็นอัยการจังหวัด และเริ่มเปิดทำการแห่งใหม่นี้เมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๒ ในสมัยนายไพโรจน์ สาคะริชานนท์ เป็นอัยการจังหวัดแปลงหมายเลขทะเบียนที่ กค. ๑๗๓ เอกสารสิทธิ์ (นส.๓) ตำบลแม่สอด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เนื้อที่ ๔-๐-๘๔.๖ (ไร่-งาน-วา)

ในวันที่ ๑๕ กันยายน ๒๕๒๕ กรมอัยการ (ซึ่งในขณะนั้นสังกัดกระทรวงมหาดไทย) ได้จัดตั้งสำนักงานคุ้มครองสิทธิเสรีภาพและผลประโยชน์ของประชาชน ขึ้น เพื่อให้การช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชนที่ยากไร้และไม่สามารถจัดหาทนายความด้วยตนเอง ด้วยการจัดหาทนายความอาสาสมัครทำหน้าที่แก้คดีและให้คำแนะนำทางกฎหมายโดยไม่คิดมูลค่าตามเงื่อนไขที่กำหนด  เพื่อให้สอดคล้องกับปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยที่ให้รัฐจัดหาทนายความให้แก่ผู้ยากไร้ รวมทั้งยังมีหน้าที่ในการคุ้มครองสิทธิและผลประโยชน์ของรัฐและประชาชนในด้านต่าง ๆ ตามที่กฎหมายกำหนด เช่น ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กำหนดบทบาทอัยการให้มีหน้าที่คุ้มครองดูแลคนไร้ความสามารถ คนเสมือนไร้ความความสามารถ คนสาบสูญ ความสัมพันธ์ระหว่างผู้ปกครองและผู้ถูกปกครอง ตรวจสอบดูแลกิจการบางอย่างที่มีผลกระทบต่อสาธารณชน เช่น นิติบุคคล มูลนิธิ สมาคม ฯลฯ

                  ในปี พ.ศ.๒๕๓๑ ได้มีพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมอัยการ กระทรวงมหาดไทยกำหนดให้สำนักงานคุ้มครองสิทธิเสรีภาพและผลประโยชน์ของประชาชน เป็นส่วนราชการระดับกอง และเปลี่ยนชื่อเป็น “สำนักงานคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน ”

                   ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๓๔ ได้มีประกาศคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.ฉบับที่ ๔๗ และ ฉบับที่ ๔๙ ลงวันที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๓๔ แยกกรมอัยการออกจากกระทรวงมหาดไทยไปเป็นหน่วยงานไม่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวง ทบวงใด โดยอยู่ภายใต้กำกับดูแลของนายกรัฐมนตรี เปลี่ยนชื่อจาก “กรมอัยการ” เป็น “สำนักงานอัยการสูงสุด” เปลี่ยนชื่อตำแหน่ง “อธิบดีกรมอัยการ” เป็น “อัยการสูงสุด” และมีปรับเปลี่ยนโครงสร้างภายใน โดยให้ “สำนักงานคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน ”(สคช.) เป็นผู้รับผิดชอบดำเนินการเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน คุ้มครองสิทธิเสรีภาพและผลประโยชน์ของประชาชน สำหรับในส่วนต่างจังหวัดได้กำหนดให้มีสำนักงานอัยการคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชนในทุกสำนักงานอัยการจังหวัดที่ตั้งอยู่ ณ ตัวจังหวัด ๗๖ แห่ง (สคช.จังหวัด) และสำนักงานอัยการจังหวัดที่ตั้งอยู่ ณ ตัวอำเภอ ๒๙ แห่ง (สคช.สาขา) ทั่วประเทศ รวม ๑๐๕ แห่ง เพื่อให้การบริการกิจกรรมงานคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชนเป็นไปอย่างทั่วถึงทุกภูมิภาคของประเทศ

ต่อมาได้มีประกาศคณะกรรมการอัยการ เรื่อง การแบ่งหน่วยงาน และการกำหนดอำนาจและหน้าที่ของหน่วยงานภายในของสำนักงานอัยการสูงสุด (ฉบับที่ ๑๐) กำหนดให้มี “สำนักงานอัยการคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายและการบังคับคดีจังหวัด และสาขา ”(สคช.จังหวัด/สาขา) เป็นหน่วยงานแยกต่างหากจากสำนักงานอัยการจังหวัด  ตั้งแต่วันที่  ๑  เมษายน  ๒๕๕๗

(เรียบเรียงจากหนังสือ “๓๐ ปี กับภารกิจอัยการ เพื่อความเป็นธรรมในสังคม”)