สำนักงานอัยการคดีเยาวชนและครอบครัวจังหวัดนครสวรรค์

บทบาทของอัยการคดีเยาวชนและครอบครัวในการอำนวยความยุติธรรมและคุ้มครองสิทธิแก่ประชาชน

                      อัยการ หมายถึง   
                        (๑)    องค์กรอัยการ ซึ่งได้แก่ สำนักงานอัยการสูงสุด และหน่วยงานในสังกัด

            (๒)    พนักงานอัยการ ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ มาตรา ๒๕๕, พระราชบัญญัติองค์กรอัยการและพนักงานอัยการ พ.ศ.๒๕๕๓ และมีฐานะเป็นข้าราชการอัยการ ตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายอัยการ พ.ศ.๒๕๕๓ ซึ่งมีอำนาจหน้าที่ดำเนินคดีอาญา คดีแพ่ง คดีปกครอง และคุ้มครองสิทธิของประชาชนตามที่กฎหมายกำหนด

                    อัยการคดีเยาวชนและครอบครัว
                     หมายถึง สำนักงานอัยการคดีเยาวชนและครอบครัว และพนักงานอัยการหรือข้าราชการอัยการ ผู้ซึ่งอัยการสูงสุดในฐานะของผู้บังคับบัญชาขององค์กรอัยการได้แต่งตั้งให้เป็นทนายแผ่นดินประจำศาลเยาวชนและครอบครัวในแต่ละศาล ตามพระราชบัญญัติองค์กรอัยการและพนักงานอัยการ พ.ศ.๒๕๕๓ ตามมาตรา ๑๑ ประกอบพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว  พ.ศ.๒๕๕๓ มาตรา ๑๐๑

           อำนาจหน้าที่ที่สำคัญของอัยการคดีเยาวชนและครอบครัว

         ๑)      ดำเนินคดีอาญาที่มีข้อหาว่าเด็กหรือเยาวชนกระทำความผิดและจะต้องฟ้องต่อศาลเยาวชนและครอบครัว ตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.๒๕๕๓ โดยมีอำนาจหน้าที่ ดังนี้
                             ๏ การควบคุมกำกับการสอบสวนคดีอาญาของพนักงานสอบสวนตามที่กฎหมายกำหนด
                             ๏ การพิจารณาสั่งคดีอาญา
                             ๏ การเป็นโจทก์ฟ้องคดีอาญาเด็กหรือเยาวชนผู้กระทำผิดต่อศาลในนามของแผ่นดินหรือราชอาณาจักรไทย และมีอำนาจดำเนินคดีอาญาในความรับผิดชอบตลอดทั้งในศาลชั้นต้น ศาลอุทธรณ์และศาลฎีกา
                             ๏ การควบคุมกำกับการใช้มาตรการพิเศษแทนการดำเนินคดีอาญาของผู้อำนวยการสถานพินิจ

         ๒)      ดำเนินคดีอาญาแก่บุคคลที่กระทำผิดในข้อหาที่มีกฎหมายเฉพาะกำหนดให้อำนาจพิจารณาพิพากษาอยู่ในอำนาจของศาลเยาวชนและครอบครัว เช่น
                             ๏ ความผิดอาญาตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ.๒๕๔๖
                             ๏ ความผิดอาญาตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ถูกกระทำด้วยความรุนแรงในครอบครัว พ.ศ.๒๕๕๐ (มาตรา ๘ วรรคสอง) เฉพาะกรณีเป็นความผิดฐานกระทำความรุนแรงในครอบครัว เป็นกรรมเดียวกับความผิดตามกฎหมายอื่นที่มีอัตราโทษไม่สูงกว่าความผิดฐานกระทำความรุนแรงในครอบครัว เช่น ความผิดฐานกระทำความรุนแรงในครอบครัวเป็นกรรมเดียวกับฐานทำร้ายผู้อื่นโดยไม่ถึงกับเป็นเหตุให้เกิดอันตรายแก่ร่างกายหรือจิตใจ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๙๑

                   ๓)      ดำเนินคดีคุ้มครองสวัสดิภาพแทนผู้ถูกกระทำด้วยความรุนแรงในครอบครัว
                             ๏ กรณีผู้ถูกกระทำความรุนแรงไม่อยู่ในสภาพหรือวิสัยที่จะร้องขอได้เอง  เพื่อขอให้ศาลเยาวชนและครอบครัวออกคำสั่งกำหนดมาตรการ หรือวิธีการเพื่อบรรเทาทุกข์ชั่วคราวแก่ผู้ถูกกระทำฯ ตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.๒๕๕๓ มาตรา ๑๗๒
                   ๔)      ยื่นคำร้องตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ.๒๕๔๖ ต่อศาลเยาวชนและครอบครัว

           ๏ เพื่อมีคำสั่งกำหนดมาตรการคุมประพฤติบุคคลซึ่งเป็นผู้ปกครองหรือญาติของเด็กกรณีมีพฤติการณ์น่าเชื่อว่าผู้ปกครองหรือญาติของเด็กจะกระทำทารุณกรรมแก่เด็กอีก ไม่ว่าจะได้มีการฟ้องคดีอาญานั้นแล้วหรือไม่ ตามมาตรา ๔๓
                             ๏ เพื่อมีคำสั่งขยายเวลาการสืบเสาะและพินิจเพื่อหาวิธีการคุ้มครองสวัสดิภาพของเด็กที่เหมาะสมระหว่างการส่งตัวเด็กไปยังสถานแรกรับ สถานพัฒนาและฟื้นฟู ตามมาตรา ๔๒
                   ๕)      ดำเนินคดีแพ่งเพื่อคุ้มครองสิทธิของประชาชน ตามที่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์(ปพพ.) กำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของอัยการ และมีลักษณะเป็นคดีครอบครัว อันอยู่ในอำนาจของศาลเยาวชนและครอบครัว ตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.๒๕๕๓ เช่น
                                      ๏ การฟ้องคดีแทนเด็กที่ปฏิเสธความเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของชาย
(ปพพ. มาตรา ๑๕๔๕)
                                      ๏ การฟ้องคดีแทนบุตรบุญธรรมเกี่ยวกับการขอเลิกรับบุตรบุญธรรม
(ปพพ. มาตรา ๑๕๙๘/๓๕)
                                      ๏ การร้องขอต่อศาลให้มีคำสั่งให้มีการอนุญาตให้มีการรับบุตรบุญธรรม
(ปพพ. มาตรา ๑๕๙๘/๒๑,๑๕๙๘/๒๒, ๑๕๙๘/๒๓)
                             ๏ การร้องขอให้ศาลถอนผู้ปกครอง (ปพพ. มาตรา ๑๕๙๘/๙)
                                      ๏ การร้องขอให้ศาลพิพากษาว่าการสมรสเป็นโมฆะ (ปพพ. มาตรา ๑๔๙๖)
                                      ๏ การร้องขอให้ศาลตั้งผู้แทนเฉพาะคดีเพื่อทำหน้าที่ฟ้องคดีแทนเด็กในคดีฟ้องขอให้รับเด็กเป็นบุตร ในกรณีไม่มีผู้แทนโดยชอบธรรมหรือมีแต่ผู้แทนโดยชอบธรรมไม่สามารถทำหน้าที่ได้ (ปพพ. มาตรา ๑๕๕๖) ๏ ….ฯลฯ ….

การดำเนินการของพนักงานอัยการคดีเยาวชนและครอบครัว

          เมื่อผู้อำนวยการสถานพินิจเห็นว่าเด็กหรือเยาวชนนั้นอาจกลับตนเป็นคนดีโดยไม่ต้องและเด็กหรือเยาวชนและผู้เสียหายยินยอม ผู้อำนวยการสถานพินิจจัดทำแผนแก้ไขบำบัดฟื้นฟู โดยเชิญฝ่ายเด็กหรือเยาวชนซึ่งต้องหาว่ากระทำความผิด ฝ่ายผู้เสียหายและนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห์เข้าร่วมประชุม รวมทั้งพนักงานอัยการด้วยก็ได้ เพื่อจัดทำแผนแก้ไขบำบัดฟื้นฟู เสนอพนักงานอัยการคดีเยาวชนและครอบครัวเห็นชอบด้วยกับแผนฯ นั้น ตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.๒๕๕๓ มาตรา ๘๖ – มาตรา ๘๘ โดยเมื่อผู้อำนวยการสถานพินิจรายงานให้พนักงานอัยการทราบ กรณีมีการปฏิบัติการครบถ้วนตามแผนแล้ว หากพนักงานอัยการคดีเยาวชนและครอบครัวเห็นชอบให้มีอำนาจสั่งไม่ฟ้องเด็กหรือเยาวชนนั้น