คำแนะนำสำหรับพยานศาล

             พยานในที่นี้  หมายถึง  พยานบุคคลที่สามารถเข้าใจและตอบคำถามได้และเป็นผู้ที่ได้เห็นได้ยินหรือทราบข้อความเกี่ยวกับในเรื่องที่จะให้การเป็นพยาน
             พยานศาล  หมายถึง ผู้ที่พนักงานอัยการโจทก์ หรือจำเลย ขอให้ศาลมีหมายเรียกให้ไปเรียก เพื่อเป็นพยานโจทก์ หรือพยานจำเลย และเบิกความในเรื่องที่ได้รู้  ได้เห็น ได้ยิน ซึ่งเป็นข้อเท็จจริงในคดี
            ในการส่งหมายเรียกพยานบุคคลนั้น   คู่ความฝ่ายที่อ้างพยาน  หรือเจ้าพนักงานศาล  หรือเจ้าพนักงานตำรวจ จะเป็นผู้นำไปส่งให้แก่พยาน
            ดังนั้น  เมื่อพยานได้รับหมายเรียกให้ไปเป็นพยานศาล  ควรปฏิบัติตนดังต่อไปนี้
           1.  พยานควรตรวจรายละเอียดในหมายเรียกเพื่อให้ทราบว่า  ศาลไหนเรียกให้ไปเป็นพยานและต้องไปเป็นพยานโจทก์หรือพยานจำเลย  ในวัน  เวลา ใด  หากมีข้อสงสัยให้ติดต่อสอบถามตามหมายเลขโทรศัพท์ของศาลที่ปรากฏอยู่ในหมายเรียก  และควรเก็บหมายเรียกไว้  และนำไปศาลในวันที่ศาลนัดสืบพยาน
          2.  พยานควรทบทวนเหตุการณ์ ที่ได้รู้ ได้เห็น ได้ยิน เกี่ยวกับคดี เพื่อจัดลำดับเรื่องราวต่างๆจะได้เกิดความมั่นใจเมื่อไปเบิกความต่อศาล และหากเป็นคดีที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเอกสาร  พยานควรติดต่อไปยังฝ่ายโจทก์ หรือจำเลยที่อ้างพยานเป็นพยาน เพื่อขอตรวจสอบเอกสาร
         3.  ในวันนัดสืบพยานควรนำหมายเรียกไปด้วย  เพราะในหมายเรียกจะปรากฏหมายเลขคดีชื่อโจทก์ ชื่อจำเลย ซึ่งสามารถใช้เป็นข้อมูลและเพื่อความสะดวกในการติดต่อราชการศาล
         4.  พยานต้องแต่งกายสุภาพเรียบร้อย และไม่ดื่มหรือเสพสุรา หรือของมึนเมา หรือสิ่งเสพติดใดไปเบิกความ
         5. พยานควรไปศาลก่อนเวลานัดสืบพยาน เพราะจะทำให้พยานมีเวลาเพียงพอที่จะติดต่อกับเจ้าหน้าที่งานประชาสัมพันธ์เพื่อสอบถามว่าคดีตามหมายเรียกของพยานจะมีการสืบพยานที่ห้องพิจารณาใดหรืออาจตรวจหาห้องพิจารณาจากป้ายประกาศนัดความศาลเองก็ได้
         6.  เมื่อทราบห้องพิจารณาแล้วกรุณาแจ้งกับเจ้าหน้าที่งานหน้าบัลลังก์ประจำห้องพิจารณานั้นๆว่าพยานมาถึงศาลแล้ว  และนั่งรอในที่พักพยานที่ศาลจัดไว้
         7.  เมื่อเข้าห้องพิจารณาในฐานะพยานศาล  เจ้าหน้าที่งานหน้าบัลลังก์ประจำห้องพิจารณาจะเรียกเข้าห้องพิจารณาเมื่อฝ่ายโจทก์  ฝ่ายจำเลยและพยานมาพร้อมกันแล้ว และเมื่อผู้พิพากษาปรากฏตัวบนบัลลังก์ขอให้ทุกคนในห้องพิจารณายืนขึ้นเพื่อเป็นการแสดงความเคารพต่อศาล
        8.  ก่อนที่จะเบิกความ  เจ้าหน้าที่งานบัลลังก์จะนำพยานเข้าประจำที่คอกพยาน (สถานที่นั่งสำหรับเบิกความ) จากนั้น  พยานจะต้องสาบานตนตามลัทธิศาสนาของพยานว่า  จะให้การด้วยความสัตย์จริง โดยเจ้าหน้าที่งานหน้าบัลลังก์จะเป็นผู้นำสาบานและพยานต้องกล่าวตาม
        9.  เมื่อสาบานตนเรียบร้อยแล้ว ขอให้พยานนั่งลง และตอบคำถามที่ ผู้พิพากษา ทนายโจทก์หรือทนายจำเลยถามท่านด้วยความสัตย์จริงและใช้วาจาสุภาพ
        10. พยานจะต้องเบิกความเฉพาะเรื่องที่พยานได้รู้ ได้เห็น ได้ยินด้วยตัวพยานเอง อย่าเบิกความในเรื่องที่ได้รับการบอกเล่าจากผู้อื่น เว้นแต่ศาลจะสั่ง
        11. พยานต้องเบิกความด้วยวาจา ห้ามอ่านข้อความที่จดหรือเขียนมา เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากผู้พิพากษาและหากฟังคำถามไม่ชัดเจนพยานสามารถขอให้มีการทวนคำถามซ้ำอีกครั้งได้
        12. เมื่อเบิกความเสร็จ ศาลจะอ่านคำเบิกความพยาน หากเห็นว่าคำเบิกความไม่ถูกต้องตรงกับที่พยานเบิกความไว้หรือไม่ครบถ้วน ขอให้แจ้งศาลทราบทันที เพื่อจะได้แก้ไขให้ถูกต้องก่อนที่พยานจะลงชื่อในคำเบิกความ
        13. เมื่อมีการเลื่อนนัดสืบพยาน หากศาลไม่สามารถสืบพยานในวันนัดได้ เจ้าหน้าที่งานหน้าบัลลังก์ประจำห้องพิจารณาจะให้พยานลงชื่อรับทราบ วัน เวลานัดครั้งต่อไป กรณีเช่นนี้พยานต้องจดจำวันเวลานัดให้ดีเพราะศาลจะไม่ออกหมายเรียกส่งให้อีก โดยถือว่าพยานรับทราบวันนัดแล้ว
        14. พยานมีสิทธิได้รับค่ายานพาหนะและค่าป่วยการพยาน ตามระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยค่าตอบแทนและค่าใช้จ่ายแก่พยาน สามี ภริยา ผู้บุพการี ผู้สืบสันดาน ของพยานหรือบุคคลอื่นที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพยานในคดีอาญา พ.ศ.2547  พยานจะได้รับค่าตอบแทนเมื่อได้ให้ข้อเท็จจริง หรือเบิกความต่อศาลแล้วจึงจะมีสิทธิได้รับค่าตอบแทนที่จำเป็นและสมควร ตามอัตราที่กำหนด
        15. หากเจ็บป่วย หรือมีเหตุขัดข้องจำเป็น ไม่สามารถไปเป็นพยานศาล ในวันนัดสืบพยานได้ขอให้พยานทำหนังสือแจ้งผู้พิพากษาหัวหน้าศาล เพื่อชี้แจงถึงเหตุความจำเป็น โดยที่พยานอาจนำหนังสือไปยื่นแทนพยานก็ได้ แต่ต้องยื่นก่อนวันที่ศาลนัดสืบพยาน
        16. หากพยานไม่ยอมไปศาลตามหมายเรียกโดยไม่มีเหตุผลอันควร ศาลอาจออกหมายจับและกักขังพยานไว้ จนกว่าจะเบิกความเสร็จ และพยานอาจถูกฟ้องให้ต้องรับโทษทางอาญา